Bệnh Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây ra, bệnh nguy hiểm vì khả năng lây nhiễm cao, có thể gây thành dịch. Bất kể ai từ người lớn đến trẻ nhỏ chưa từng tiêm phòng sởi hoặc chưa bị sởi có tiếp xúc với người bị sởi đều có nguy cơ mắc bệnh. Trong đó trẻ dưới 5 tuổi là nhóm có nguy cơ mắc sởi cao nhất. Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời dễ dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong bệnh lây.

* Bệnh sởi lây truyền qua đường nào?

Bs.CKI Phan Ngọc Bình - Trưởng Khoa Nhiễm

thăm khám và điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh sởi

* Các triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh sởi:

- Giai đoạn ủ bệnh: 10-14 ngày.

- Giai đoạn khởi phát: 2 - 4 ngày. Bệnh nhân sốt cao, viêm long đường hô hấp trên và viêm kết mạc, đôi khi có viêm thanh quản cấp, có thể thấy hạt Koplik là các hạt nhỏ 0,5 - 1 mm màu trắng có quầng ban đỏ ở trên niêm mạc miệng.

- Giai đoạn toàn phát: Kéo dài 2 - 5 ngày. Thường sau khi sốt cao 3 - 4 ngày bệnh nhân bắt đầu phát ban, xuất hiện từ sau tai, sau gáy, trán, mặt, cổ dần lan đến thân mình và tứ chi, cả ở lòng bàn tay và gan bàn chân, ban hồng dát sẩn, khi căng da thì ban biến mất. Khi ban mọc hết toàn thân thì thân nhiệt giảm dần.

- Giai đoạn hồi phục: Ban nhạt dần rồi sang màu xám, bong vảy. Nếu không xuất hiện biến chứng thì bệnh tự khỏi. Có thể có ho kéo dài 1 - 2 tuần sau khi hết ban.

* Bệnh sởi gây ra những biến chứng gì?

Bệnh sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm tai giữa, viêm phổi, viêm thanh quản, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, bùng phát lao tiềm ẩn, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng.

* Bệnh sởi được điều trị như thế nào?

Hiện nay, bệnh sởi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị khi có biến chứng bội nhiễm vi trùng như: viêm phổi,viêm tai giữa, nhiễm trùng tiêu hóa,… Bệnh nhân cần được cách ly và điều trị theo đúng phát đồ tại các cơ sở y tế.

Hạ sốt bằng các biện pháp hạ nhiệt vật lý như lau nước ấm, chườm mát. Dùng thuốc hạ sốt Paracetamol hoặc Ibuprofen khi sốt cao. Giảm ho, bù nước, điện giải qua đường uống. Chỉ truyền dịch duy trì khi người bệnh nôn nhiều, có nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải.

Bệnh nhân bắt đầu phát ban toàn thân

sau khi sốt cao từ 3 - 4 ngày

Nghỉ ngơi tại giường, vệ sinh thân thể, nhỏ mắt bằng nước muối 0,9%, vệ sinh mũi, miệng, họng ít nhất 2 lần/ngày; thay quần áo, vệ sinh môi trường xung quanh, giữ gìn phòng thông thoáng sạch sẽ.

Không kiêng khem trong chế độ ăn. Đảm bảo ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường các loại hoa quả có màu đỏ, màu cam, uống nhiều nước.

Người chăm sóc trực tiếp cần đeo khẩu trang, rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước và sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân. Đối với trẻ nhỏ còn bú mẹ vẫn tiếp tục cho bú và kết hợp chế độ ăn bổ sung hợp lý, chế biến thức ăn: mềm dễ tiêu, nấu chín kỹ, ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày.

Cách ly người bệnh trong suốt giai đoạn viêm long cho đến ít nhất 4 ngày sau khi bắt đầu phát ban.

* Cần làm gì để phòng ngừa bệnh sởi:

          Vi rút Sởi có khả năng lây truyền cao qua đường hô hấp, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng bằng các biện pháp sau:

          - Tiêm vắc - xin đầy đủ theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Chương trình tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam thực hiện tiêm ngừa sởi mũi thứ 1 lúc trẻ 9 tháng tuổi và mũi thứ 2 lúc 18 tháng tuổi. Mũi tiêm này chỉ chứa vắc-xine sởi. Ngoài ra, hiện có các vắc-xin phối hợp sởi - rubella - quai bị dùng cho cả trẻ nhỏ và người lớn.

          Cần lưu ý, Vắc - xin sởi là loại vắc - xin sống giảm độc lực nên không dùng cho phụ nữ có thai, trẻ suy giảm miễn dịch tiên phát, trẻ bị bệnh lao chưa được điều trị, bệnh nhân ung thư, bệnh nhân ghép tạng, bệnh nhân đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc trẻ bị bệnh AIDS.

- Cách ly người mắc bệnh sởi kịp thời, tránh tập trung đông người khi có dịch.

          - Bệnh nhân và những người tiếp xúc với bệnh nhân cần đeo khẩu trang y tế. Người chăm sóc trực tiếp cần đeo khẩu trang, rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước và sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân.  

- Vệ sinh môi trường, khử khuẩn bằng dung dịch sát khuẩn trên các bề mặt tiếp xúc thường xuyên, giữ thông thoáng tại nơi ở, nơi làm việc.

- Vệ sinh cá nhân thường xuyên, sử dung biện pháp bảo vệ cá nhân như dùng  khẩu trang, hóa chất sát khuẩt... Nâng cao thể trạng, dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng./.

Năm 2024, Khoa Nhiễm - Bệnh viện đa khoa tỉnh Hậu Giang đã tiếp nhận và điều trị cho 17 cas mắc bệnh sởi; Trong đó, có 12 cas được chữa khỏi hoàn toàn, 05 cas đang được theo dõi và tiếp tục điều trị, sức khoẻ tạm ổn.